Τα νεοκλασσικά της Αθήνας μέσα από τις στάχτες

Ενώ περπατάει κανείς στην Αθήνα, τα βλέπει ανάμεσα στις ψηλές πολυκατοικίες. Τα νεοκλασικά σπίτια της αστικής τάξης του 19ου αιώνα ξεχωρίζουν με τα περίτεχνα μπαλκόνια, τις κορνίζες γύρω από τα παράθυρα, και τα άλλα διακοσμητικά στοιχεία. Από τα μέγαρα πλούσιων οικογενειών μέχρι τα πιο μικρά σπιτάκια, όλα ήθελαν να έχουν έχουν στο βαθμό που μπορούσαν, την αναβίωση του κλασσικού, έτσι όπως την είχαν οραματιστεί στην Ευρώπη.
Πολλά από αυτά τα βλέπουμε σήμερα σε εγκατάλειψη: έχουν κριθεί διατηρητέα, άλλα προφανώς οι ιδιοκτήτες τους κρίνουν ασύμφορη την αποκατάσταση τους, κι έτσι παραμένουν κτίρια φαντάσματα, ετοιμόρροπα, ξεθωριασμένα σαν σκηνικά σε φιλμ νουάρ.

Κι όμως αν προσέξει κανείς με λίγη προσοχή, έχουν τις αρετές τους: Κατ αρχήν παρόλο που είναι σε εγκατάλειψη, είναι κτίρια όμορφα, που το μάτι τα παρατηρεί με ευχαρίστηση. Και μπορεί οι σοβάδες τους να έχουν φύγει με τον καιρό, και τα κουφώματα τους να έχουν σκεβρώσει, άλλα να που και τα υλικά δείχνουν το μεράκι των μαστόρων τους: οι λαξευτές πέτρες πίσω από το σοβά, και τα μαρμάρινα φουρούσια πελεκημένα στο χέρι που δείχνουν την εξαιρετική αντοχή τους. Τα κάγκελα μαντεμένια σε διάφορα σχήματα, πάλι δουλεμένα στο χέρι, καμία σχέση δεν έχουν με αυτά της διπλανής πολυκατοικίας. Μέσα από τις στάχτες τους τα νεοκλασικά  κρατάνε έτσι χαρακτήρα. Μπορεί να κατηγορήθηκαν σαν ξενόφερτα, άλλα δεν παύουν να γοητεύουν ακόμα και με το πέρασμα του χρόνου. Αναρωτιέμαι τι θα γίνει όταν παλιώσουν οι πολυκατοικίες, και βγουν στην επιφάνεια τα μπετά, οι μπλε μονώσεις δίπλα στα κουφώματα αλουμινίου. Μάλλον όμως αυτές δεν θα κριθούν διατηρητέες, και έτσι δεν θα έχουν τη χαρά να παλιώσουν σαν τα νεοκλασικά.