Αρχέτυπα: καταφέρνει η έκθεση να τα αγγίξει?

Πρόσφατα ένας φίλος με αφορμή το blog με παρότρυνε να γράψω για την έκθεση "Αρχέτυπα" που βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο του Γιώργου Τριανταφύλλου, με επιμέλεια του Δημήτρη Φιλιππίδη. Μου είπε ότι είναι πολύ καλή έκθεση και αγγίζει το κοινό χωρίς κατ' ανάγκη να είναι σχετικό με την αρχιτεκτονική. Σήμερα λοιπόν αποφάσισα να πάω να δω την έκθεση που έχει πάρει παράταση μέχρι την Κυριακή 5 Σεπτεμβρίου

Πρέπει να παραδεχτώ ότι οι φωτογραφίες είναι πολύ καλές και άριστα παρουσιασμένες, σε μία σεκάνς που συνδέει εικόνες από απλές καλύβες στην Ελληνική ύπαιθρο με σύγχρονα αρχιτεκτονικά έργα σε όλο τον κόσμο. Μία από τις πρώτες τέτοιες συνδέσεις είναι μία καλύβας με στραντζαριστή λαμαρίνα δίπλα στο μουσείο της Ακρόπολης, που έχει το ίδιο υλικό στα μεγάλα πανέλα της πλάγιας όψης του. Αντίστοιχες συνδέσεις είδα και με άλλα σύγχρονα έργα όπως το μουσείο Guggenheim στο Bilbao και το συγκρότημα κατοικιών των F.O.A. στη Μαδρίτη. Ένα από τα κειμενάκια της έκθεσης αναφέρει τον Άρη Κωνσταντινίδη, που ήταν ο πρώτος που ανέδειξε αυτή την απλή λαική αρχιτεκτονική στο βιβλίο του "τα θεόχτιστα". Δίπλα είχε φωτογραφίες καλύβων και άλλων πρόχειρων κατασκευών που είχε τραβήξει ο Κωνσταντινίδης.
Ήδη από την αρχή της έκθεσης μου δημιουργήθηκε η απορία: Μήπως η σύνδεση των καλύβων με τα σύγχρονα υπερκτίρια όπως το  μουσείο Ακρόπολης, με μόνο κοινό στοιχείο την εφαρμογή των υλικών είναι λίγο επιφανειακή? Ο Κωνσταντινίδης έβγαζε φωτογραφίες τις καλύβες, τα αγροτόσπιτα και τα πρόχειρα στέγαστρα στις παραλίες, άλλα δεν νομίζω ότι χρησιμοποίησε τα υλικά τους στην αρχιτεκτονική του. Και γιαυτό μάλλον δεν είδαμε και φωτογραφίες των χτισμένων έργων του. Αντίθετα, έχτιζε με τα σύγχρονα υλικά, και δανείστηκε από την αρχιτεκτονική της καλύβας τις ποιότητες των χώρων, όπως των ημιυπαίθριων, του φωτισμού και της απλής και λιτής έκφρασής τους. Δεν ξέρω αν πραγματικά το μουσείο της Ακρόπολης χαρακτηρίζεται από λιτότητα-το αντίθετο θα έλεγα μάλλον από υπερβολή χαρακτηρίζεται τόσο έξω όσο και μέσα. Βέβαια, άλλα παραδείγματα που παρατάσσονται είναι πράγματι πιο πετυχημένα, σαν τα κτίρια του Φατούρου και του Κρόκου που εκτός απο τα υλικά, δανείζονται και άλλες ποιότητες από τις αρχέγονες καλύβες.
 Βρίσκω ενδιαφέρουσα την ιδέα του κ. Τριανταφύλλου, άλλα με έβαλε σε σκέψεις η προσπάθεια σύνδεσης με τη σύγχρονη πραγματικότητα, και ειδικότερα με τα κτίρια που ανέφερα στην αρχή. Μάλλον θα έπρεπε να δούμε περισσότερο το κτισμένο έργο του Κωνσταντινίδη κι όχι τις φωτογραφίες που έβγαζε, για να πετύχει και η έκθεση να προσεγγίσει την ουσία της αρχέτυπης καλύβας σαν μια λιτή αρχιτεκτονική έκφραση.