Ιωάννινα, μια πόλη που σε καλεί να την ανακαλύψεις

Έφτασα στα Γιάννενα αργά το βράδυ. Ο ταξιτζής έτρεχε μέσα στα στενά σαν να τον κυνηγάνε. Προσπάθησα να του πάρω μια-δυο κουβέντες: "Αυτό εδώ είναι το κέντρο?" τον ρώτησα, "Ε εδώ και λίγο πιο κάτω.. νά.. εδώ.. αυτή είναι η κεντρική πλατεία με τη Νομαρχία.." σκέφτηκε λίγη ώρα και συνέχισε: ¨..είναι καινούργια κι απο κάτω έχει και πάρκινγκ 750 θέσεων!" Αυτές ήταν οι πρώτες πληροφορίες.

 Το πρωί φώτισε το Λεκανοπέδιο. Από το παράθυρο στον ακάλυπτο δυστυχώς αντίκρισα μία γνώριμη όψη πολυκατοικιών. Κεραίες, μεσοτοιχίες, μικροί ακάλυπτοι, πολύ μπετόν. Κοιτάζω από το μπροστινό μπαλκόνι: Δρόμος με κίνηση, μικρά πεζοδρόμια κι οι πεζοί να ακροβατούν. Απέναντι υπάρχει ένα παλιό μικρό σπιτάκι με κεραμίδια σαν να έμεινε κατά λάθος ανάμεσα στις πολυκατοικίες. Πιο δίπλα ένα άλλο έχει γκρεμιστεί και έχουν σηκωθεί τα τσιμεντένια θεμέλια. Το οικόπεδο του είναι τοσο δα, απορώ που θα χτίσουν..
Αποφασίζω να μην κοιτάω άλλο την οδό Σουλίου, και να πάω στο κέντρο να δω τους παλιούς μαχαλάδες.
Σιγά σιγά φτάνοντας στη "καινούργια πλατεία με το υπόγειο πάρκινγκ" η πόλη αρχίζει και μεταμορφώνεται. Περνάω απέναντι και ένα ένα αποκαλύπτονται τα σοκάκια με τα πολλά μυστικά: οδός Λόρδου Βύρωνα, στοά Λιαμπέη, κι οι οδοί Μαρούλη, Καλάρη, Σκουφά. Τα σπιτάκια χαμηλώνουν, οι δρόμοι γίνονται πεζόδρομοι με μαγαζιά, ο θόρυβος των αυτοκινήτων χάνεται.

Στη συνέχεια της Σκουφά βγήκαμε στην Νεοπτολέμου κι εκεί αντίκρισα τα τείχη του κάστρου. Η πόλη σταμάταγε μπροστά στα αυστηρά του τείχη και το κάστρο σε καλούσε να το επισκεφτείς προσθέτοντας μία νέα πρόκληση στους επισκέπτες.

Στην είσοδο του κάστρου μας περίμενε μία ακόμα ευχάριστη έκπληξη: μία έκθεση που εκτεινόταν στη στοά του περιμετρικού τοίχου, και είχε την ιστορία του κάστρου και της πόλης, του τρανού Αλή Πασά, και του φιλόδοξου Διονύσιου του "Σκυλόσοφου".

Η έκθεση πραγματικά σε "ρούφαγε" μέσα στα τείχη, κι έβγαινες γνωρίζοντας πολλά περισσότερα για αυτά που πρόκειται να δεις στη συνέχεια της διαδρομής σου. Η παλιά πόλη ανάμεσα στα τείχη διατηρείται πολύ καλά και αφήνει την φαντασία να περιπλανιέται στους αιώνες. Όπως στις γκραβούρες της έκθεσης, φαντάζομαι τους δρόμους γεμάτους Έλληνες, Τούρκους κι Εβραίους, τους ήχους της αγοράς και τη φωνή του ιμάμη να ακούγεται κάθε τόσο από το τζαμί που φαίνεται στο βάθος. Ανθρώπους με μαντίλες, έμπορος από τα Βαλκάνια με πολύχρωμα υφάσματα που έρχονται και περιδιαβαίνουν την αγορά. Μερικά σπιτάκια ακόμα έχουν αυτά τα παλιά ανοίγματα που βγαίνουν σε προεξοχή στο δρόμο. Εκεί οι γυναίκες μπορεί να βάζαν την γλάστρα τους και να κρυφοκοίταζαν μέσα από τα σκούρα τον κόσμο που περνούσε.

Το τέλος της διαδρομής μέσα στο κάστρο ήταν εξίσου συναρπαστικό: Το ΄Ιτς Καλέ, με το σεράι του Αλή πασά: Μία ευχάριστη αντίθεση κενού μετά τα πυκνοδομημένα σοκάκια της παλιάς πόλης, όπου το μάτι ανοίγει και αντικρίζει περιμετρικά τα κτίρια του παλατιού:  το Φετίχ Τζαμί με το περίτεχνο "μιχράμπ", η βάση του ταφου του Αλή Πασά, πέτρινοι στάβλοι και οπλοστάσια.. Τα παλιά μαγειριά έχουν μετατραπεί σε ένα ωραίο καφέ-εστιατόριο.  Στο βάθος αντικρίζει κανείς τη λίμνη, και καταλαβαίνει γιατί το παλάτι βρισκόταν σε αυτή την προνομιακή θέση.
Στο γυρισμό μας από το Ιτς Καλέ, είχαμε φόντο ένα άλλο Τζαμί. Ήταν το τζαμί Ασλάν πασά, που στεγάζεται σήμερα το δημοτικό μουσείο.
Το τέλος της διαδρομής ήταν εξίσου απολαυστικό: η παραλίμνια βόλτα με τα μαγαζάκια, και τον κόσμο να κάνει τον απογευματινό του περίπατο.

Μετά από αυτό το συναρπαστικό ταξίδι τόσων χρόνων έπρεπε να γυρίσουμε στις γνώριμες γειτονιές με τις πολυκατοικίες. Αυτές που έγιναν μέσα σε μερικές μόνο δεκαετίες. Κι έτσι το μόνο που βλέπουμε είναι αυτό το κολάζ με το μπετό, τις κεραίες, τα στενά πεζοδρόμια και τα αυτοκίνητα που τρέχουν. Όπως οι περισσότερες Ελληνικές πόλεις, έτσι και τα Γιάννενα θα μπορούσαν να υποστηρίξουν πολύ καλύτερα το ιστορικό τους κέντρο. Άλλα δεν το έκαναν, στο όνομα των φτηνών και εύκολων κατασκευών που σίγουρα κάποτε ήτανε κινητήριος μοχλός για την οικονομία, άλλα σήμερα θα μπορούσαν να επαναπροσδιοριστούν.. Να αλλάξουν τα κομματάκια του κολλάζ προς όφελος των κατοίκων και της ποιότητας ζωής τους. Τώρα το κολλάζ είναι φτιαγμένο με προχειρότητα, ευκολία, ελάχιστα κομμάτια για τους πεζούς, μέγιστη κάλυψη των κατασκευών. Δεν χρειάζεται να πάνε μακριά για να δούνε πώς θα μπορούσαν να το ξαναφτιάξουν.. Ήδη το κέντρο έχει πολλά να τους πεί!